Jónas Helgason bóndi frá Gvendarstöðum í Kinn

                                  

 Ef funktionalisminn átti sér einhverntíma spámann á Íslandi féll hann í valinn með Jónasi Helgasyni bónda frá Gvendarstöðum í Kinn. Ég sé hann fyrir mér í stofunni á Gvendarstöðum á leiðinni á fund hjá áfengisvarnanefnd. Kominn í köflótta flannelskyrtu, stakan jakka og brúnar rifflaðar flauelsbuxur kirfilega festar um miðjuna með bláu baggabandi. Í augum Jónasar Helgasonar var engin munur á leðurbelti og snæri. Hvoru tveggja jafn gott til að halda buxunum uppi.

 

 

Síðasta sumarið sem hann lifði sátum við saman fyrir utan gamla fjósið á Gvendarstöðum. Höfðum hlaðið okkur grill úr steinum og brenndum lamb. Jónasi þótti mikið við haft. Að vísu gaman að sitja og spjalla um dulspeki og Jónas vin hans (og náfrænda) frá Hriflu, en óttalega kjánalegt að pukra þetta yfir hlóðum úti á hlaði með þessa fínu eldavél í eldhúsinu. Ég reyndi að sannfæra hann um að þetta bragðaðist mun betur svona. Hvort hann myndi ekki eftir lambinu sem ég hafði grillað ofaní hann hér um árið? Gleymt er þá gleypt er. Svaraði Jónas og brosti út undir eyru. Á efri árum gerðist Jónas stórtækur í skógrækt og fetaði þar í fótspor Helga Jónassonar grasafræðings, föður hans, sem var brautriðjandi í skógræktarmálum á Íslandi.

 

 

Skógræktin var Jónasi hjartfólgin og það var afskaplega gaman að ganga með honum um skóginn þar sem hvert tré átti sína sögu. Hann var afar stoltur yfir nokkrum stæðilegum björkum með ljósum berki og sagði mér sögu þeirra frá því þau voru fyrst gróðursett. Jónas kom aldrei til útlanda og fékk aldrei að upplifa reisulega laufskóga Skandinavíu þar sem allar bjarkir eru með ljósum berki.

 

 

 

Jónas elskaði að lesa um dulspeki og var dyggur áskrifandi Ganglera, tímarits Guðspekifélagsins. Hann vildi samt aldrei kenna sig við neina stefnu eða trúarbrögð. En fyrir mér var Jónas náttúrubarn, heimspekingur, dulspekingur, Daoisti og Tom Bombadill. Sæll gamli vinur. Ég heimsæki þig í skógræktina á Gvendarstöðum næst þegar ég kem heim til Íslands.

Athugasemdir

[Ásdís Sigurðardóttir, 2.11.2007 kl. 01:32]

Ég man eftir þessu snillingi. Þú hefur bloggað um hann áður. Frábær karakter eins og svo margir sem ég minnist frá æsku og unglingsárum mínum.

[Ásgeir Rúnar Helgason, 2.11.2007 kl. 09:58]

Já Jóna Ingibjörg; Jónas bóndi var víðsýnni en flestir þú aldrei hafi hann komið til útlanda.

Ásdís; varstu í sveit í Kinn eða manstu eftir Jónasi frá Húsavík? Þegar ég var í sveit á Gvendarstöðum á árunum 1966-69 var enginn bíll til á Gvendarstöðum. Jónas smíðaði forláta pall sem hann hengdi aftaná dráttarvélina og á honum fórum við í kaupstaðaferð til Húsavíkur svona einu sinni á sumri, enda fór mikill tími í þetta ferðalag. Ef ég man rétt þá komst dráttarvélin upp í ca. 30 km. á klukkustund (þegar best lét).

[Ragnhildur Jónsdóttir, 2.11.2007 kl. 12:14]

Ásgeir, svona sögur eru alveg yndislegar. Ég held við höfum öll gott af því að muna hversu stutt er síðan "við skriðum út úr moldarkofunum" og hversu hröð þróunin á landinu hefur verið síðan. Ég hreinlega elska svona sögur. Takk kærlega

[Steingerður Steinarsdóttir, 2.11.2007 kl. 14:30]

Ég naut þess að lesa þetta Ásgeir minn. Kynslóð afa okkar og ömmu var hreint dásamleg og synd að þetta fólk skuli óðum vera að hverfa.

[Guðný Anna Arnþórsdóttir, 4.11.2007 kl. 15:18]

Yndisleg færsla, Ásgeir. Svona alþýðuspekingar eru gulls ígildi. Rétt hjá Steingerði, þessir karakterar eru óðum að hverfa. Mannfólkið verður sífellt meira homogen, því miður.  Hefur saga þessa manns, viðhorf hans og venjur, verið færð til bókar?? Ef svo er, myndi ég lesa hana með mikilli ánægju.

[Ásgeir Rúnar Helgason, 4.11.2007 kl. 16:24]

Vinir!

Jónas hefur aldrei verið færður til bókar en ég tók við hann viðtal sem ég videofilmaði þegar við sátum við grillið (sjá mynd í bloggfærslunni).

Annars sit ég hér í hótelherbergi í hjarta Istanbul ca. 200 m. frá bláu Moskunni og sötra rauðvínstár. Hér er fínt að vera ef maður er með nóg af eyrnatöppum = þeir byrja að kalla fólk til bæna kl. 6:00. Ég er hér til að losna við að halda uppá 50. afmælið mitt sem er á morgun 5.nóv. Hinsvegar hefur hótelstaffið (lítið fjölskylduhótel) þefað þetta uppi og skipulagt heilt prógramm fyrir mig í tilefni dagsins. Miklir höfðingjar Tyrkir.

Kveðja frá Istanbul!

[Hallgrímur Óli Helgason, 4.11.2007 kl. 17:33]

já það var gaman að heimsækja þau systkynin á Gvendarstöðum, fór stundum með föður mínum til þeirra Jónasar, Forna og Stínu, var þá verið að spá í búskapinn og skoða féð og að sjálfsögðu var boðið í kaffi.